VPN - co to za narzędzie i jak może chronić Twoją prywatność online?
- Cyberbezpieczeństwo
10 zasad, które mogą uratować dorobek Twojego życia
Cyfrowy entuzjazm Polaków spotyka się z obawami, gdyż zdają sobie oni sprawę z zagrożeń. Badanie, przeprowadzone przez Warszawski Instytut Bankowości pod hasłem WIB „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2024” wykazało, iż niemal co drugi respondent postrzega cyberbezpieczeństwo jako obszar, w którym nasi rodacy wykazują największe braki w wiedzy – wskazuje Zofia Ponulak. Wyrabianie prawidłowych cyberodruchów wspiera uruchomiona niedawno przez ZBP kampania edukacyjna „Nie pomagaj się okraść. Zobacz, jak chronić swoje pieniądze”.
Nie pomagaj się okraść
Wraz z początkiem października wystartowała kampania społeczna sektora bankowego na temat cyberbezpieczeństwa „Nie pomagaj się okraść. Zobacz, jak chronić swoje pieniądze”. Kampania została przygotowana przez Związek Banków Polskich we współpracy z bankami i potrwa do końca roku. Jej termin został wybrany ze względu na zbliżający się gorący okres zakupów w sieci – Black Friday, Black Week, Cyber Monday i Święta Bożego Narodzenia. Czas wzmożonych zakupów, to jednocześnie czas wzmożonej aktywności cyberprzestępców, a więcej okazji i „superpromocji” dla konsumentów oznacza też okazje dla oszustów.
Polacy doceniają bankowość mobilną za szybkość i wygodę. Płatności przez aplikację zdobywają coraz więcej zwolenników, co potwierdzają dane z badania „Postawy Polaków wobec cyberbezpieczeństwa 2024” zrealizowanego na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości we współpracy ze Związkiem Banków Polskich. Aż 57% badanych używa smartfonu do bankowości, a 30% komputera, korzystając z bankowości internetowej. Związek Banków Polskich wskazuje, że na koniec II kw. 2024 r. było 22,7 mln aktywnych użytkowników bankowych aplikacji mobilnych i ta liczba stale rośnie. Rosnące zainteresowanie płatnościami mobilnymi pokazuje jednocześnie, jak ważna jest edukacja w obszarze cyberbezpieczeństwa.
Z drugiej strony, cyfrowy entuzjazm Polaków spotyka się z obawami, gdyż zdają sobie oni sprawę z zagrożeń. Jak wynika z badania WIB „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2024”, cyberbezpieczeństwo jest wskazywane przez Polaków jako obszar, w którym mają największe braki w wiedzy (47%).
W badaniu „Postawy Polaków wobec cyberbezpieczeństwa” respondenci wskazywali przede wszystkim na obawy przed wyłudzeniami danych osobowych, a w konsekwencji kradzieży pieniędzy (phishing), a także przywłaszczania tożsamości. Wśród najgroźniejszych oszustw w sieci Polacy wskazywali: wyłudzanie danych osobowych (60%), wyłudzenie pieniędzy (52%) oraz kradzież tożsamości (51%). Co trzecia osoba uważa też za istotne zagrożenie cyberprzemoc – na naruszanie cudzej godności osobistej i mowę nienawiści wskazuje 30% respondentów.
Jednym z kluczowych przesłań kampanii „Nie pomagaj się okraść. Zobacz, jak chronić swoje pieniądze” jest wyrabianie prawidłowych cyberodruchów, czyli zachowań, które pomagają ustrzec się przed atakami w sieci. Banki cały czas inwestują i rozwijają infrastrukturę informatyczną, usprawniając zabezpieczenia transakcji, dostęp do kont. Również klienci powinni wyrabiać w sobie bezpieczne odruchy, takie jak używanie skomplikowanych i niepowtarzających się haseł do aplikacji, uważne czytanie SMS-ów (by wychwycić te na przykład od pseudo kurierów lub dostawców mediów) czy niepodawanie wrażliwych danych przez telefon – bank nigdy o takie dane nie prosi.
10 ZASAD CYBERBEZPIECZEŃSTWA
Zapoznaj się z dziesięcioma zasadami cyberbezpieczeństwa i poczuj się bezpiecznie w sieci. Twoje bezpieczeństwo w sieci zaczyna się od małych decyzji każdego dnia.
- Chroń swoje dane osobowe
Ludzie pokazują zbyt wiele w internecie, chwaląc się np. zdanym prawem jazdy lub nowym dowodem. Czy wiesz, że takie działania mogą mieć bardzo poważne konsekwencje? W ten sposób złodzieje bardzo szybko identyfikują swoją ofiarę, ponieważ mogą poznać numer PESEL, adres zamieszkania i inne dane, które następnie wykorzystują do działań przestępczych. Nie publikuj swoich danych w sieci i nie pomagaj cyberprzestępcom.
- Aktualizuj swój program antywirusowy
W każdej chwili możesz stać się ofiarą cyberataku. Zabezpiecz swoje urządzenia elektroniczne (komputer, tablet, smartfon) programem antywirusowym i regularnie go aktualizuj. Bądź o krok przed oszustami i nie daj się zaskoczyć.
- Zawsze ustawiaj silne hasła
Według najnowszych badań mniej niż połowa (48%) użytkowników internetu stosuje silne hasła. Aby hasło było silne, musi być odpowiednio i długie i zawierać cyfry i znaki specjalne. Pomocne mogą okazać się gotowe generatory oraz tzw. menedżerowie haseł.
Nawet najsilniejsze hasło warto zmieniać co trzy miesiące. Tam, gdzie to możliwe – włącz m.in. opcję logowania dwuetapowego. Pamiętaj, że jest to pierwsza bariera, z jaką musi spotkać się cyberoszust, w trakcie próby włamania na Twoje konto. Spraw, by była twierdzą nie do zdobycia.
- Nie zapominaj o wylogowaniu się
Silne hasła mają sens tylko wtedy, gdy pamiętasz o wylogowaniu się! Ta czynność po zakończeniu pracy z danym systemem, aplikacją lub usługą powinna być Twoim naturalnym odruchem. Jeśli pozostajesz zalogowany/a dłużej niż potrzebujesz i zostawiasz przy tym sprzęt bez nadzoru, zapraszasz do nadużycia, włamania czy przejęcia konta.
- Zachowaj ostrożność, używając bankowości elektronicznej
Przestrzegaj zasad bezpieczeństwa, jakich wymaga od Ciebie bank, gdy korzystasz z bankowości elektronicznej.
Kupując w sklepach internetowych, sprawdzaj, czy mają one szyfrowane połączenie – oznaczone kłódką i odpowiednim certyfikatem. Płać tylko z własnego komputera lub telefonu. Nie wchodź też na stronę banku z linku w wyszukiwarce, lecz wpisuj adres ręcznie. Tak samo postępuj z numerem konta odbiorcy przelewu. Jeśli osoba podszywająca się pod bank pyta Cię o hasła, czy też inne poufne dane, np. kod PIN do karty płatniczej, nie odpowiadaj! Na pewno nie jest to bank, który nigdy nie pyta o Twoje poufne dane i hasła! Zachowuj ostrożność, nie spiesz się i nie rozpraszaj.
- Nigdy nie odwiedzaj podejrzanych stron
Zanim wejdziesz na nieznaną Ci stronę internetową, upewnij się, że jest ona bezpieczna. Możesz w tym celu użyć wbudowanych narzędzi bezpieczeństwa przeglądarek internetowych, jednak najlepiej zastosuj dodatkowo zewnętrzne narzędzie do sprawdzania witryn. Warto również zweryfikować, czy strona posiada certyfikat https. Chodzi o twoje bezpieczeństwo, dlatego pamiętaj – podejrzane strony i linki to także źródło wirusów.
- Uważaj na wiadomości i linki nieznanego pochodzenia
Nigdy nie otwieraj wiadomości i dołączonych do nich załączników z nieznanych źródeł. Zawsze weryfikuj linki, które chcesz otworzyć i upewnij się, że wiesz, dokąd one zaprowadzą. Najedź myszką na dowolny link, żeby zweryfikować adres URL, z którym link jest naprawdę powiązany. Trzeba mieć świadomość, że najczęściej to właśnie w załącznikach mogą być ukryte złośliwe oprogramowania, wirusy i wiele innych.
- Zawsze twórz kopię zapasową
Tworzenie kopii zapasowej danych, czyli tzw. backup, to nic innego jak dodatkowe zabezpieczenie Twoich plików. Służy ono do odtworzenia oryginalnych danych w przypadku ich utraty bądź uszkodzenia.
- Uważaj na fake newsy
Cokolwiek czytasz – daj sobie czas na sprawdzenie źródła, autorów, datę publikacji, dokładną analizę tekstu i porównanie go z opiniami ekspertów. Cyberprzestępcy będą grać na Twoich emocjach oraz będą Tobą manipulować, produkując fake newsy, którym łatwo uwierzyć.
- Pamiętaj – nigdy nie jest za późno na edukację
Zwracaj m.in. uwagę na komunikaty, jakie otrzymujesz od swojego banku na temat bezpieczeństwa. Chwila, którą poświęcisz na ich przeczytanie, może uchronić Cię w przyszłości przed utratą danych i pieniędzy.
Kampania odbywa się w mediach społecznościowych, portalach internetowych i w telewizjach ogólnopolskich, również z udziałem znanych osobowości medialnych.
Więcej przydatnych informacji na temat najczęstszych oszustw, których dopuszczają się cyberprzestępcy i sposobów, jak się przed nimi bronić, znajduje się na bankiwpolsce.pl