
Banki uwzględniają ryzyka pozafinansowe w procesie inwestycyjnym i kredytowym
Niezbędne jest zapewnienie należytego finansowania, za co w polskich warunkach odpowiadać będzie głównie sektor bankowy. Tymczasem możliwości sektora bankowego są ograniczone, a za problemy branży odpowiadają głównie czynniki prawno-regulacyjne oraz nadmierne obciążenia fiskalne i parafiskalne. W interesie stabilności sektora finansowego jest także zapewnienie spokojnych i harmonijnych warunków działania, któremu z pewnością nie będzie sprzyjała destabilizacja systemu instytucjonalnego w ramach sieci bezpieczeństwa finansowego, czytamy w stanowisku Związku Banków Polskich.
Sektor bankowy boryka się z szeregiem wyzwań i bolączek, które wymagają systemowego podejścia, a których ignorowanie może prowadzić do destabilizacji systemu finansowego i utraty zdolności sektora bankowego do finansowania przedsięwzięć społecznych i gospodarczych.
Polski sektor bankowy, mierzony poziomem aktywów w relacji do PKB, jest jednym z najmniejszych w całej Unii Europejskiej – z udziałem 90% wyprzedza jedynie Litwę. Średnia rentowność kapitału polskiego sektora bankowego w latach 2018-2022 kształtowała się na poziomie 4,7%, co stawia nas na ostatnim miejscu w regionie.
Pod względem relacji kosztów do przychodów polskie banki plasują się w końcówce stawki ze średnią z lat 2018-2022 na poziomie 64% (wyprzedzając jedynie Węgry). Wynika to z gigantycznych obciążeń podatkowych i parapodatkowych, które sprawiają, że blisko 40% kosztów działania banków stanowią koszty zewnętrzne (efektywna stopa opodatkowania).
Istotna część obciążeń polskich banków wynika z kosztów ryzyka prawnego, narastającego wraz z erozją systemu prawnego umożliwiającą kwestionowanie długoterminowych umów.
Jednocześnie, udział kredytów dla sektora niefinansowego w PKB systematycznie spada do poziomów z okresu przedakcesyjnego – wartość kredytów dla sektora niefinansowego w relacji do PKB wynosi obecnie 35 proc., a w ciągu dwóch lat spadnie do 28 proc. Z mniej więcej podobnym poziomem wchodziliśmy do Unii Europejskiej.
Tymczasem stopa inwestycji w Polsce wynosi zaledwie 17%, przy średniej unijnej na poziomie 22,5%. Polska stoi przed koniecznością dokonania olbrzymich inwestycji w transformację energetyczną, innowacyjność, kapitał ludzki. Będą one wymagać zaangażowania finansowego sektora bankowego, dla którego nie ma dziś w Polsce realnej alternatywy.
Warunkiem stabilności polskiego sektora finansowego i jego zdolności do finansowania gospodarki jest realizacja spójnego podejścia przez regulatorów i organy sieci bezpieczeństwa finansowego, a w szczególności:
Zapewnienie stabilności sektora finansowego wymaga efektywnego współdziałania wszystkich uczestników Komitetu Stabilności Finansowej, który jest organem powołanym do sprawowania nadzoru makroostrożnościowego i zarządzania kryzysowego.
W interesie stabilności sektora finansowego jest zapewnienie spokojnych i harmonijnych warunków działania, któremu z pewnością nie będzie sprzyjała destabilizacja systemu instytucjonalnego w ramach sieci bezpieczeństwa finansowego.
Związek Banków Polskich