Za 2 lata pożegnamy WIBOR. Co to oznacza, wyjaśnia Resort finansów

Od roku 2025 wskaźnik referencyjny WIBOR przestanie być opracowywany i publikowany. W konsekwencji dotychczasowe umowy, w tym te dotyczące kredytów hipotecznych, zostaną poddane konwersji z wykorzystaniem nowej stawki WIRON. Szczegółowe kwestie dotyczące tego procesu omówił Piotr Patkowski, podsekretarz stanu w resorcie finansów, w odpowiedzi na interpelację posłanki Aleksandry Gajewskiej.

Zmiana stawki, na której bazuje wiele umów zawieranych w sektorze finansowym, w tym te o hipoteczny kredyt mieszkaniowy o zmiennym oprocentowaniu, budzi wiele pytań zwykłych zjadaczy chleba. Niektóre z tych wątków poruszone zostały w interpelacji, złożonej 3 lutego br. przez posłankę Aleksandrę Gajewską. Odpowiadając na zapytanie, przedstawiciel Ministerstwa Finansów przypomniał, iż zastąpienie stawki WIBOR przez nowy wskaźnik, odnoszący się do transakcji dokonywanych w przeszłości, stanowi konsekwencję wydania przez Parlament Europejski i Radę rozporządzenia nr 2016/1011, zwanego też rozporządzeniem BMR Zawiera ono wskazówki, w jakim zakresie powinna być przeprowadzona tranzycja. – Zgodnie z art. 23c ust. 3 BMR taki zamiennik wskaźnika referencyjnego zastępuje wszystkie odniesienia do wskaźnika referencyjnego w umowach i instrumentach finansowych, o ile spełniono oba poniższe warunki:
a) umowy te lub instrumenty finansowe zawierają odniesienie do wskaźnika referencyjnego, którego opracowywania zaprzestano w dniu rozpoczęcia stosowania przepisów prawa krajowego wyznaczających zamiennik wskaźnika referencyjnego; oraz
b) umowy te lub instrumenty finansowe nie zawierają żadnej klauzuli awaryjnej lub zawierają klauzulę awaryjną nie przewidującą trwałego zamiennika wskaźnika referencyjnego, którego opracowywania się zaprzestaje – czytamy w odpowiedzi na interpelację. Wiceminister przypomina, iż w polskich realiach szczegółową procedurę wyznaczania wskaźnika, zastępującego WIBOR określono w ustawie z 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym.

WIRON i WIBOR mogą się różnić…

Odnosząc się do zawartego w interpelacji zapytania o możliwe zachowanie stawki WIRON względem WIBOR podczas spodziewanych obniżek stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej, Piotr Patkowski przypomniał, iż wartości obydwu wskaźników są zmienne, niewykluczony jest zatem wzrost lub odwrotnie, obniżanie się każdej z nich w czasie. Ewentualne różnice pomiędzy nimi stanowić mogą z kolei konsekwencję odmiennej konstrukcji obydwu stawek. – WIRON to wskaźnik bazujący na zrealizowanych historycznych transakcjach jednodniowych i wprowadzający zmianę , stopniowo i z opóźnieniem w stosunku do poziomu stóp procentowych NBP. WIBOR natomiast jest obliczany w oparciu o transakcje między bankami, a w przypadku ich braku, zgodnie z metodą kaskady danych, uwzględnia również operacje z innymi podmiotami, jak również przewidywania (np. dotyczące dalszych zmian stóp procentowych). WIBOR zatem pokazuje oczekiwania dotyczące kształtowania się rynku, co oznacza, że w przypadku cyklu obniżek stóp procentowych NBP, zareaguje na nie szybciej niż WIRON – wyjaśnił przedstawiciel resortu finansów. To zaś może oznaczać m.in. różnice w wysokości rat kredytów, w tym hipotecznych, bazujących na zmiennym oprocentowaniu z wykorzystaniem stawek WIBOR i WIRON.

… ale korekta spreadu zniweluje te różnice

Zgodnie z sugestią MF, w obecnych uwarunkowaniach nowy wskaźnik mógłby być korzystniejszy dla kredytobiorców aniżeli dotychczasowy. – W przypadku nowych kredytów hipotecznych opartych o wskaźnik WIRON, zmiana stawki referencyjnej może wiązać się z wpływem na wysokość rat kapitałowo-odsetkowych. Wynika to z aktualnych odczytów wskaźnika WIRON, które są niższe niż odczyty WIBOR – poinformował Piotr Patkowski. W nieco innej sytuacji znajdą się posiadacze dotychczas zaciąganych zobowiązań, w tym kredytów hipotecznych. Przedstawiciel resortu finansów zapewnił, że w celu zapewnienia płynnej zmiany wskaźnika przy jednoczesnym zachowaniu równowagi ekonomicznej wyceny instrumentów przed i po tranzycji, wobec dotychczasowych umów kredytowych i instrumentów finansowych bazujących na WIBOR (w tym obligacji skarbowych) zastosowana będzie korekta, dopasowująca obie stawki i mająca na celu zniwelowanie różnicy pomiędzy oboma wskaźnikami. Z tej samej przyczyny nie przewiduje się wprowadzenia dodatkowych rekompensat dla dotychczasowych obligatariuszy w przypadku ewentualnego spadku wycen, jako że przyjęte w aktualnych przepisach korekty powinny wyrównać ewentualne, negatywne skutki tranzycji. – Wprowadzenie zamiennika wskaźnika referencyjnego WIBOR – WIRON będzie oznaczało, że oprocentowanie obligacji skarbowych o nazwie skróconej WZ, czy też innych obligacji skarbowych opartych na tym wskaźniku, będzie oparte na nowym wskaźniku, stanowiącym zamiennik WIBOR z zastosowaniem korekty spreadu – przypomniał podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów.

Kliknij tutaj aby przejść do treści interpelacji oraz odpowiedź.

Karol Mórawski, BANK.pl