KS NGR zaakceptował zaktualizowaną Mapę Drogową procesu zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID

28 marca 2025 roku Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych (KS NGR), która została powołana w lipcu 2022 roku, zaakceptował zaktualizowaną Mapę Drogową procesu zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID.

Przyjęcie zaktualizowanej Mapy Drogowej jest konsekwencją sfinalizowanego w grudniu 2024 roku przeglądu i analizy wskaźników alternatywnych typu Risk Free Rate (RFR) dla WIBOR. Proces ten zakończył się decyzją o wyborze propozycji indeksu o nazwie POLSTR (Polish Short Term Rate), bazującego na niezabezpieczonych depozytach składanych na termin O/N przez Instytucje Kredytowe i Instytucje Finansowe, jako docelowego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, który miałby zastąpić wskaźniki referencyjne WIBOR i WIBID.

Zaktualizowana Mapa Drogowa zapewnia zgodność procesu zastąpienia wskaźników referencyjnych z przepisami Rozporządzenia BMR1. Celem procesu reformy wskaźników referencyjnych w Polsce jest bezpieczne i sprawne przejście do stosowania nowego typu wskaźnika referencyjnego od końca grudnia 2027 roku.

Do kluczowych Kamieni Milowych przypadających na rok 2025 zalicza się formalne przyjęcie całości dokumentacji wymaganej przepisami Rozporządzenia BMR w odniesieniu do propozycji indeksu POLSTR oraz rozpoczęcie jego publikacji. Osiągnięcie tego Kamienia Milowego, zaplanowane na drugi kwartał 2025 roku przez GPW Benchmark SA, pozwoli na rozpoczęcie stosowania propozycji indeksu POLSTR na polskim rynku finansowym. Równolegle prowadzone będą prace dotyczące aktualizacji dokumentów analitycznych oraz rekomendacji opracowanych dotychczas przez Narodową Grupę Roboczą ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR). Określą one standardy stosowania propozycji indeksu POLSTR w produktach bankowych, instrumentach dłużnych oraz instrumentach pochodnych, wliczając w to zalecany katalog konwencji odsetkowych dla instrumentów finansowych oraz umów finansowych (w tym już zawartych). Po stronie instytucji finansowych najważniejsze działania będą obejmować dostosowanie systemów informatycznych, procedur operacyjnych oraz rozwiązań prawnych związanych z stosowaniem docelowego wskaźnika POLSTR.

Z perspektywy popularyzacji propozycji indeksu POLSTR kluczowym momentem będzie pierwsza emisja obligacji skarbowych, zaplanowana na grudzień 2025 roku. Zdarzenie to będzie impulsem dla uczestników rynku finansowego do rozpoczęcia wprowadzania do oferty wszystkich typów produktów finansowych, w których stosowany będzie POLSTR, w pierwszym półroczu 2026 roku. W szczególności banki rozpoczną sprzedaż kredytów hipotecznych oraz pozostałych produktów kredytowych dla klientów indywidulanych, korporacyjnych i instytucjonalnych oprocentowanych według stopy składanej na podstawie docelowego wskaźnika referencyjnego POLSTR, przy jednoczesnym dalszym rozwoju segmentu kredytów mieszkaniowych, w których stosowana będzie stała lub okresowo stała stopa procentowa.

W 2026 roku na rynku długu rozpoczną się również emisje obligacji własnych, w tym obligacji banków oraz obligacji korporacyjnych i municypalnych bazujących na docelowym indeksie POLSTR lub stałej stopie procentowej. Krajowe i zagraniczne izby rozliczeniowe o statusie CPP (KDPW_CCP, LCH itd.) osiągną gotowość regulacyjną oraz operacyjną i rozpoczną centralne rozliczanie transakcji pochodnych OIS, dla których POLSTR będzie indeksem referencyjnym stopy procentowej. W rezultacie rynek instrumentów pochodnych przejdzie z fazy zawierania transakcji bilateralnych do fazy transakcji centralnie rozliczanych. Rynek OIS stopniowo będzie osiągał pożądaną płynność, konieczną do zbudowania krzywej terminowej dla POLSTR.

W trakcie całego procesu reformy wskaźników referencyjnych zaplanowane są działania z zakresu edukacji uczestników rynku dotyczące wdrożenia POLSTR. KS NGR wskazuje, że aktywność edukacyjna musi być skierowana zarówno do konsumentów, jak i profesjonalnych kontrahentów. W 2026 roku nastąpi weryfikacja przesłanek do wystąpienia zdarzenia regulacyjnego zdefiniowanego w artykule 23c ust. 1 Rozporządzenia BMR. Wystąpienie zdarzenia regulacyjnego zainicjuje ustawową procedurę skutkującą wydaniem Rozporządzenia Ministra Finansów (dalej: „Rozporządzenie MF”), w którym wskazany będzie zamiennik kluczowego wskaźnika referencyjnego WIBOR. Przepisy Rozporządzenia MF zdefiniują również spread korygujący oraz datę, od której zamiennik będzie stosowany.

Rozporządzenie MF wejdzie w życie po upływie vacatio legis, który zapewni odpowiedni okres na dostosowanie się do treści regulacji. Przyjęty w Rozporządzeniu MF zamiennik będzie miał zastosowanie do umów i instrumentów finansowych, spełniających przesłanki wskazane w Rozporządzeniu BMR. W klauzulach odsetkowych takich umów i instrumentów finansowych (dotąd niepodlegających konwersji umownej, w tym zgodnej z rekomendacją NGR) stosowane będą zamiennik i spread korygujący wskazane w Rozporządzeniu MF. Stosownie do założeń zmodyfikowanej Mapy Drogowej Narodowej Grupy Roboczej, gotowość do zaprzestania opracowywania i publikacji Stawek Referencyjnych WIBID i WIBOR zakłada się od początku 2028 roku.

* * *

KS NGR podkreśla, że modyfikacja Mapy Drogowej była konieczna ze względu na wyniki przeglądu i analizy wskaźników alternatywnych dla WIBOR typu Risk Free Rate (RFR). Proces reformy wskaźników referencyjnych w Polsce nadal przyjmuje za podstawę konieczność odchodzenia sektora finansowego od stosowania wskaźników WIBOR i WIBID na rzecz nowo zawieranych umów i instrumentów finansowych bazujących na POLSTR bądź stałej lub okresowo stałej stopie procentowej. KS NGR potwierdził zatem ostateczny moment konwersji na koniec 2027 roku. KS NGR będzie monitorował przebieg realizacji kluczowych elementów Mapy Drogowej, aby zapewnić efektywność całego procesu i optymalne warunki dla rozwoju rynku finansowego w Polsce.

Kluczowe elementy gwarantujące powodzenie reformy uwzględniają: stworzenie warunków dla rozwoju płynnego rynku kasowych i pochodnych instrumentów finansowych stosujących wybrany wskaźnik referencyjny RFR dla złotego (PLN), przygotowania operacyjne i techniczne wszystkich uczestników rynku finansowego (emitentów, inwestorów, instytucji infrastruktury rynku) do zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID przez wskaźniki referencyjne typu RFR oraz przeprowadzenie wymaganych zmian w przepisach prawa polskiego i Unii Europejskiej. Ważnym elementem pozostaje zbudowanie wśród uczestników rynku finansowego, w szczególności konsumentów, świadomości przeprowadzanej reformy i jej konsekwencji oraz zapewnienie warunków dla rozwoju rynku finansowego ograniczających ekspozycję niektórych umów i instrumentów finansowych na ryzyko zmiennej stopy procentowej.

KS NGR ocenił, że dotychczasowy termin zakończenia reformy nadal zapewnia odpowiedni czas na zbudowanie warunków do popularyzacji i rozpowszechnienia stosowania wskaźników referencyjnych typu RFR w umowach i instrumentach finansowych, z uwzględnieniem kwestii operacyjnych, technicznych, komunikacyjnych oraz prawnych, co będzie podstawą do rozwoju krajowego rynku finansowego oraz zwiększenia jego odporności.

______________________
1Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014

Źródło: www.knf.gov.pl