WIBOR: podstawowe informacje i znaczenie dla kredytobiorców i inwestorów

Wskaźnik referencyjny WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) to wiarygodny i obiektywny punkt odniesienia dla uczestników rynku finansowego, który służy do mierzenia ceny pieniądza na rynku. WIBOR jest wyliczany przez profesjonalny podmiot spoza sektora bankowego, czyli GPW Benchmark. Administrator wskaźników referencyjnych spełnia rygorystyczne wymogi, które zostały nałożone przez prawo polskie i europejskie.

Co to jest WIBOR? Od czego zależy wysokość jego stawki i jak wpływa na decyzję inwestorów i kredytobiorców?

WIBOR – Wszystko, co musisz wiedzieć o tym wskaźniku referencyjnym

WIBOR jest wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej w rozumieniu unijnego Rozporządzenia o Wskaźnikach Referencyjnych. Stawka WIBOR odzwierciedla poziom stopy procentowej, po jakiej banki, które uczestniczą w panelu WIBOR, są gotowe i zobowiązane składać depozyty na określone Terminy Fixingowe w innych bankach.

Więcej informacji o wskaźniku WIBOR i jego aktualnym poziomie znajduje się na stronie www.gpwbenchmark.pl

To ważne

Stawka referencyjna WIBOR została wprowadzona na początku lat 90. ubiegłego wieku w celu wsparcia rozbudowy sektora bankowego i zapewnienia stabilizacji na rynku finansowym. WIBOR zaczął pełnić funkcję transparentnego i reprezentatywnego wskaźnika, który stał się ważnym elementem umów finansowych. Miał służyć m.in. do ustalania oprocentowania kredytów. WIBOR był wzorowany na innych wskaźnikach, jak chociażby LIBOR, czy EURIBOR.

Kto jest Administratorem WIBOR?

Administratorem wskaźnika WIBOR jest GPW Benchmark S.A., która jest spółką zależną Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Pośrednio nadzór nad działalnością Administratora pełni Komisja Nadzoru Finansowego. Zadaniem Administratora jest zachowanie wiarygodności i reprezentatywności stawek referencyjnych oraz zapewnienie transparentności metod, które służą ich opracowywaniu.

Od czego zależy wysokość stawki WIBOR?

Wysokość stopy WIBOR zależy m.in. od polityki monetarnej, za którą odpowiada w Polsce Narodowy Bank Polski. Decyzje dotyczące stóp procentowych mają bezpośredni wpływ na wysokość stawki referencyjnej. Wzrost stóp procentowych oznacza wzrost stawki WIBOR. Gdy Rada Polityki Pieniężnej podejmie decyzję o cięciu stóp procentowych, to wartość WIBORU spada. Warto wspomnieć, że wartość WIBOR-u mieści się w widełkach, których dolne i górne granice są wyznaczane przez aktualne wartości stopy depozytowej oraz stopy lombardowej. Polityka monetarna jest wykorzystywana m.in. do walki Narodowego Banku Polskiego z inflacją. Wyższa inflacja może być sygnałem do podniesienia stóp procentowych.

Zmiany w podaży i popycie na rynku międzybankowym również wpływają na stawki WIBOR. Większe zapotrzebowanie na krótkoterminowe finansowanie może spowodować, że stopa referencyjna wzrośnie. Również kryzys na rynku finansowym może doprowadzić do wzrostu WIBOR-u, co wynika m.in. z mniejszej skłonności banków do pożyczania sobie nawzajem pieniędzy na rynku międzybankowym. Taka postawa banków jest podyktowana chęcią ograniczenia ryzyka.

Polityka monetarna banków centralnych innych krajów, kryzysy finansowe, wzrost cen surowców spowodowany wojną wpływają na poziom zaufania, akceptację ryzyka i popyt na finansowanie. Te wszystkie czynniki także mogą oddziaływać na WIBOR.

STOPY PROCENTOWE A WIBOR: JAK SĄ ZE SOBĄ POWIĄZANE?

Definicja, znaczenie i zastosowanie WIBOR dla kredytobiorców i inwestorów

WIBOR określa wysokość oprocentowania na polskim rynku międzybankowym. WIBOR oznacza uśrednioną stawkę procentową, po jakiej cenie banki komercyjne są zobowiązane udzielać sobie nawzajem pożyczek. Wysokość wskaźnika jest zmienna i ustala się ją codziennie podczas tzw. Fixingu. Ma kluczowe znaczenie dla całego rynku finansowego i instytucji finansowych.

WIBOR występuje w różnych wariantach. Najczęściej spotykane wskaźniki w umowach kredytowych to WIBOR 1M, WIBOR 3M i WIBOR 6M. Symbole te oznaczają okres, na jaki banki mogłyby składać depozyty w innych bankach.

WIBOR to kluczowy wskaźnik na rynku finansowym, który mówi nam o tym, jaka jest cena pieniądza na polskim rynku międzybankowym. Odgrywa ważną rolę przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, kredytowych, czy przedsięwzięć gospodarczych.

Wysokość wskaźników WIBOR ma wpływ na nasze kredyty hipoteczne i kredyty gotówkowe. Stawkę referencyjną stosuje się również do wyceny niektórych obligacji skarbowych i korporacyjnych, czy też instrumentów pochodnych. WIBOR jest również wykorzystywany do ustalania rat leasingowych, oprocentowania w faktoringu i do pomiaru efektywności zarządzania funduszem.

To ważne

WIBOR jest kojarzony głównie z kredytami hipotecznymi. Jednak są również inne produkty, których oprocentowanie bazuje na stawce referencyjnej. Są to kredyty gotówkowe, kredyty samochodowe, czy też ratalne. Banki biorą ten wskaźnik pod uwagę również przy określaniu rat leasingu. Od stopy WIBOR zależy też wartość niektórych obligacji skarbowych i korporacyjnych.

WIBOR: sposób obliczania stawki

Stawka WIBOR dla większości terminów wyznaczana jest w trakcie Fixingu, który odbywa się w każdy dzień roboczy o godzinie 11.00.  Wyjątkiem są stawki dla terminów WIBOR ON overnight (O/N), WIBOR TN toworrow/next (T/N), dla których obowiązuje godzina 17.00. W wyznaczonej porze banki zgłaszają tzw. kwotowania wiążące, na podstawie których GPW Benchmark wyznacza wysokość wskaźnika WIBOR.

W Fixingu zazwyczaj bierze udział 10 największych banków w Polsce, tj. Santander Bank Polska, Bank Gospodarstwa Krajowego, czy ING Bank Śląski S.A. Jeżeli w fixingu bierze udział 8-9 banków, to agent kalkulacyjny wylicza stopę referencyjną po uprzednim odrzuceniu skrajnych wartości. Gdy w Fixingu bierze udział 6-7 banków to pod uwagę bierze się wszystkie zaproponowane kwotowania.

OBLICZANIE WIBOR – WSZYSTKO CO MUSISZ WIEDZIEĆ

Wskaźnik referencyjny WIBOR – przebieg fixingu

W pierwszej kolejności Administrator sprawdza, czy doszło do transakcji udzielenia pożyczek między uczestnikami Fixingu. W przypadku braku takich transakcji brane są pod uwagę transakcje z dużymi podmiotami finansowymi. Jeżeli takie transakcje także nie miały  miejsca, to wtedy do wyznaczenia  wysokości wskaźnika WIBOR wykorzystywane są kwotowania wiążące banków-panelistów, które uczestniczącą w Fixingu.

Każdy panelista zobowiązany jest w danym dniu Fixingu dostarczyć kwotowania modelowe, czyli takie, które są zgodne z zasadami wyznaczonymi przez GPW Benchmark, oraz kwotowania wiążące. Jeżeli brakuje kwotowań modelowych, to wtedy do wyznaczenia WIBOR wykorzystuje się kwotowania wiążące. Kwotowania wiążące to wartości oprocentowania, po jakich każdy bank jest gotowy zawrzeć transakcję na każdy z terminów fixingowych.

Za rozpowszechnienie i przetwarzanie informacji o WIBOR odpowiedzialny jest GPW Benchmark S.A. Spółka przygotowała również regulamin Fixingu stawek referencyjnych, który opisuje procedurę wyliczania stawki WIBOR.

Dlaczego wskaźnik WIBOR jest istotny dla rynku finansowego

Stawka referencyjna WIBOR ma bardzo duże znaczenie dla banków, ich klientów i inwestorów. Przyjrzyjmy się, jaki ma wpływ na decyzje i możliwości różnych uczestników rynku finansowego.

WIBOR – HISTORIA. JAK POWSTAŁ WIBOR I DLACZEGO STAŁ SIĘ KLUCZOWYM WSKAŹNIKIEM REFERENCYJNYM?

Znaczenie WIBOR dla kredytobiorców

WIBOR jest używany jako punkt odniesienia w oprocentowaniu kredytów hipotecznych i konsumenckich. WIBOR jest ważnym elementem umowy kredytowej z oprocentowaniem zmiennym. Stawka WIBOR razem z marżą banku stanowią o wysokości oprocentowania kredytów i pożyczek. Każda zmiana stawki referencyjnej powoduje, że koszty kredytów i wysokość raty ulegają zmianie. Kredyty oparte na WIBOR mają duże znaczenie dla budżetów gospodarstw domowych i zdolności kredytowej.

Wysoki WIBOR może zniechęcić do zaciągania zobowiązań w postaci kredytów lub pożyczek. Kredytobiorcy są wtedy też bardziej zdecydowani na zawieranie umów kredytowych z oprocentowaniem stałym. W ten sposób unikają ryzyka wzrostu stóp procentowych. W sytuacji, gdy WIBOR spada, klienci zaczynają myśleć o refinansowaniu swojego zobowiązania i przeniesieniu go do innego banku. Dzięki temu mogą spłacać kredyt na lepszych warunkach. Takie decyzje dotyczą zarówno klientów, którzy zaciągnęli kredyt hipoteczny, jak i kredyt konsumencki.

Znaczenie WIBOR dla inwestorów

Inwestorzy stosują WIBOR do tworzenia prognoz przyszłych stawek procentowych. Na podstawie prognoz mogą przygotować ocenę ryzyka inwestycyjnego i podejmować decyzje dotyczące inwestowania w instrumenty finansowe, które bazują na stawce referencyjnej. Przykładami takich instrumentów są obligacje i instrumenty pochodne.

Zmiany wskaźnika WIBOR wpływają na decyzje inwestycyjne. Niski WIBOR powoduje, że inwestycje mogą przynieść wyższą stopę zwrotu ze względu na dostęp do taniego finansowania. Z drugiej strony inwestorzy, którzy chcą pomnażać swój kapitał, będą wyciągać pieniądze z lokat i szukać innych okazji inwestycyjnych, do których zaliczymy akcje, surowce, złoto czy nieruchomości.

PROGNOZY WIBOR W 2024 ROKU – NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

Znaczenie WIBOR dla banków

Banki uwzględniają możliwość zmiany WIBOR w ocenie ryzyka kredytowego. Wzrost stawki referencyjnej może być ryzykowny dla banku udzielającego kredyt ze zmiennym oprocentowaniem, ponieważ klienci mogą mieć problem ze spłatą rat. Niższy WIBOR zmniejsza to ryzyko i może wpłynąć na poluzowanie decyzji kredytowych. Wzrost WIBOR może też negatywnie wpłynąć na płynność banków, które muszą wtedy mierzyć się z wyższymi kosztami pozyskiwania środków na rynku międzybankowym. Banki zarządzają ryzykiem stóp procentowych poprzez różne strategie, a jedną z nich jest zabezpieczenie przepływów finansowych za pomocą instrumentów pochodnych, jak np. kontrakty SWAP.

Wskaźnik WIBOR w umowach finansowych

WIBOR jest często stosowany jako instrument bazowy w różnego rodzaju umowach finansowych. Przykład to umowy terminowe, opcje walutowe, czy SWAP-y stóp procentowych. Tego rodzaju umowy mają na celu zarzadzanie ryzykiem stóp procentowych. Każda zmiana w stawce WIBOR wpływa na wycenę instrumentu pochodnego.

Wskaźnik WIBOR a gospodarka

WIBOR świadczy również o kondycji gospodarki, a jego wysokość ma wpływ na zaufanie inwestorów. Stawka WIBOR wyraźnie rośnie w okresach słabszej koniunktury lub podczas występowania kryzysu na rynkach finansowych. Banki są wtedy mniej skłonne do udzielania sobie pożyczek na rynku międzybankowym. Wzrost WIBOR może być sygnałem, że sektor bankowy mierzy się ze wzrostem ryzyka rynkowego.

Kluczowe informacje dla kredytobiorców i inwestorów

WIBOR to wskaźnik, który należy wziąć pod uwagę przy podejmowaniu istotnych decyzji finansowych. Jedną z nich jest zaciągnięcie kredytu hipotecznego, który jest zobowiązaniem na wiele lat. W tym czasie sytuacja gospodarcza może się wielokrotnie zmienić.

Zaciągając kredyt hipoteczny musimy być świadomi, że nasze raty będą się zmieniać w zależności od tego, jak będą kształtować się stopy procentowe i WIBOR. Zanim złożymy nasz podpis na umowie kredytowej, zastanówmy się, czy w przypadku nagłego wzrostu stóp procentowych będziemy w stanie spłacać raty. Nasza wiedza dotycząca stawek referencyjnych może nam pomóc również w podejmowaniu takich decyzji, jak nadpłata kredytu czy jego wcześniejsza spłata. Gdy oprocentowanie kredytu spada, warto pomyśleć np. o jego nadpłacie. Dzięki temu, gdy dojdzie do wzrostu stóp procentowych, odsetki będą naliczane od niższego kapitału.

WIBOR wpływa również na rentowność inwestycji. Firmy, które zaciągają kredyty na ich realizację, muszą świadomie zarządzać ryzykiem stóp procentowych. Niski WIBOR i tanie finansowanie na pewno przyczynią się do wzrostu rentowności inwestycji i poprawią wynik firmy. W środowisku wysokich stóp procentowych przedsiębiorcy i inwestorzy unikają zaciągania zobowiązań, ponieważ obsługa długu jest wtedy zbyt kosztowna. Wysoki WIBOR skłania inwestorów do lokowania nadwyżek finansowych w obligacjach i lokatach.

To ważne

W związku z reformą wskaźnikową zaprzestanie publikacji stawki WIBOR w przyszłości jest faktem. Narodowa Grupa Robocza, która odpowiada za przeprowadzenie reformy, postanowiła, że stawkę WIBOR zastąpi WIRON, czyli Warsaw Interest Rate Overnight. Jest on obliczany na podstawie transakcji depozytów niezabezpieczonych w obrębie banków, instytucji finansowych i dużych przedsiębiorstw.

Jak WIBOR wpływa na kredytobiorców oraz inwestorów

WIBOR ma wpływ na działania i decyzje podejmowane przez kredytobiorców, inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych. Trudno przecenić znaczenie WIBOR dla inwestycji, ponieważ wskaźnik ten ma duże znaczenie dla oprocentowania depozytów, rentowność instrumentów dłużnych, czy koszt finansowania dla przedsiębiorstw. WIBOR jest jednym z elementów, na podstawie którego inwestorzy podejmują swoje decyzje finansowe. Zrozumienie jak działa WIBOR pozwala na podejmowanie bardziej świadomych decyzji, które mają wpływ na zwrot z inwestycji czy koszt obsługi długu. Znajomość znaczenie wskaźników WIBOR pozwala też na skuteczne zarządzanie ryzykiem.

1. WIBOR ma bezpośredni wpływ na kredyty hipoteczne o zmiennym oprocentowaniu, co przekłada się na zdolność kredytową Polaków i ich możliwości spłaty zobowiązania. WIBOR jest też ważnym elementem oprocentowania kredytów konsumpcyjnych.
2. Od WIBOR-u zależy w dużej mierze oprocentowanie lokat bankowych. Przy niskim WIBOR inwestorzy mogą szukać innych, bardziej zyskownych metod pomnażania pieniędzy. Zaliczymy do nich zakup akcji czy inwestowanie w nieruchomości, które mogą przynieść wyższą stopę zwrotu.
3. WIBOR ma również wpływ na rentowność instrumentów dłużnych z oprocentowaniem zmiennym, które jest zależne od stawki referencyjnej. Każda zmiana wysokości wskaźnika WIBOR ma znaczenie dla rentowności inwestycji np. w obligacje korporacyjne. Wzrost WIBOR-u przekłada się na rentowność obligacji zmiennokuponowych. Wraz ze wzrostem rentowności spada cena obligacji.
4. WIBOR jest także istotny dla mniejszych i dużych przedsiębiorstw. Wpływa na koszt finansowania w postaci kredytu czy emisji długu. Niski WIBOR sprzyja inwestycjom i może poprawić wyniki finansowe firmy.
5. Wskaźnika referencyjnego używa się również do wyceny instrumentów pochodnych, takich jak opcje, kontrakty terminowe czy swapy. Zmiany w stawce WIBOR mogą wpłynąć na ich wycenę i strategie inwestycyjne.
6. Niski WIBOR może zachęcić inwestorów do zakupu akcji, ponieważ spada rentowność obligacji, a stopa wolna od ryzyka jest niższa. Spółki giełdowe mogą też wykazać się lepszymi wynikami ze względu na spadek kosztu obsługi długu.
7. Rosnący WIBOR może prowadzić do wzrostu wartości waluty. Inwestorzy zagraniczni inwestując w waluty, biorą bowiem pod uwagę różnicę w oprocentowaniu między krajami.

Jak WIBOR wpływa na oprocentowanie kredytu i rentowność inwestycji

Wysokość stawki WIBOR zależy od tego, jak kształtują się główne stopy procentowe. Jeżeli Rada Polityki Pieniężnej podejmie decyzję o podniesieniu lub obniżeniu stóp procentowych, to w tym samym kierunku podąży WIBOR. Jak WIBOR wpływa na oprocentowanie kredytów i inwestycji?

WIBOR a oprocentowania kredytów hipotecznych

Niski WIBOR powoduje, że oferty kredytów stają się bardziej atrakcyjne. Banki są bardziej skore do udzielania kredytów na korzystniejszych warunkach. Niższy koszt finansowania sprawia, że zdolność kredytowa rośnie, a kredyty są bardziej dostępne. W takiej sytuacji banki zaczynają konkurować o klienta i oferują kredyty z niższą marżą lub bez prowizji.

Ważne jest świadome zarządzanie ryzykiem stopy procentowej. Klient, który obawia się, że WIBOR wzrośnie, może dokonać zmiany oprocentowania kredytu ze zmiennego na stałe. Na wniosek kredytobiorcy bank przygotowuje propozycję wysokości oprocentowania stałego na okres co najmniej 5 lat. Po tym okresie warunki spłaty będą zgodne z wcześniej określonym w umowie oprocentowaniem zmiennym. Kolejny sposób to nadpłata lub wcześniejsza spłata kredytu hipotecznego, gdy oprocentowanie kredytów. Część klientów decyduje się na refinansowanie swoich zobowiązań, czyli przeniesienie zobowiązań do innego banku.

WIBOR a rentowność inwestycji

Jak działa WIBOR w przypadku inwestycji? Dla inwestora jest to okazja do większego zarobku. Wzrosty stóp procentowych i WIBOR-u powodują, że rośnie też oprocentowanie lokat bankowych. Dlatego w środowisku wyższych stóp procentowych inwestorzy często lokują kapitał w instrumentach wolnych od ryzyka. Gdy WIBOR spada, lokaty i obligacje stają się mniej rentowne, a inwestorzy zaczynają preferować bardziej ryzykowne produkty finansowe o potencjalnie wyższej stopie zwrotu.

Znajomość stawek referencyjnych pozwoli nam na podejmowanie racjonalnych decyzji, które mogą mieć duży wpływ na naszą stabilność finansową. Świadomość zmienności stawki referencyjnej i mechanizmu jej wyliczania uchroni nas przed błędnymi decyzjami i przykrymi niespodziankami w przyszłości.

WIBOR wpływa na wartość i rentowność wybranych obligacji korporacyjnych i skarbowych z oprocentowaniem zmiennym. Wskaźnik referencyjny przełoży się również na wyniki funduszy inwestycyjnych, które lokują środki w instrumenty dłużne. Inwestorzy powinni śledzić zmiany WIBOR, aby dostosowywać swoje strategie inwestycyjne i lepiej ocenić ryzyko stopy procentowej. Inwestorzy i instytucje finansowe wykorzystują instrumenty pochodne do zarządzania ryzykiem stopy procentowej. Są to np. kontrakty FRA (Forward Rate Agreement) czy kontrakty swap.

WIBOR wpływa na decyzje dotyczące sposobów lokowania środków w różnej klasy aktywa. Wysokie oprocentowanie i wysoki WIBOR sprzyjają inwestowaniu w instrumenty dłużne. Niski WIBOR zachęca do lokowania środków np. w akcje lub fundusze inwestycyjne, które inwestują w instrumenty bardziej ryzykowne. Niektórzy inwestorzy stawiają na dywersyfikację portfela w celu zminimalizowania ryzyka stopy procentowej. Łączenie produktów ze zmiennym i stałym oprocentowaniem zmniejsza wpływ zmian WIBOR na rentowność inwestycji.

Wzrost WIBOR nie będzie sprzyjał inwestowaniu w nieruchomości. Wysokie koszty finansowania zakupu nieruchomości mogą zniechęcać potencjalnych inwestorów.

To ważne

W lipcu 2022 r. Sejm uchwalił ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Zgodnie z ustawą osoby, które zaciągnęły kredyt hipoteczny w złotówkach, mogą skorzystać z tzw. rządowych wakacji kredytowych przez maksymalnie 8 miesięcy. Instytucje finansowe mają obowiązek przychylić się do wniosku kredytodawcy, o ile spełnia on warunki przewidziane w ustawie.

FAQ – odpowiedzi na najważniejsze pytania

Czy WIBOR i stopy procentowe oznaczają to samo? – Stopa procentowa to koszt lub przychód wyrażony jako odsetek kwoty pożyczonej od banku lub w nim ulokowanej. Najprościej rzecz ujmując, jest to koszt kapitału, który np. banki udostępniają osobom prywatnym. WIBOR to wskaźnik referencyjny stopy procentowej ustalany podczas fixingu, podczas którego banki-paneliści przekazują tzw. kwotowania wiążące. Na ich podstawie administrator wskaźników referencyjnych GPW Benchmar wyznacza wysokość wskaźnika WIBOR, do której wszyscy uczestnicy rynku muszą się dostosować.

Kiedy wysokość WIBOR ulega zmianie? – Podmioty przygotowując dane na potrzeby wyznaczania WIBOR, biorą pod uwagę czynniki makroekonomiczne, w tym również prognozy kształtowania się stóp procentowych banku centralnego. Oczekiwania co do kierunku zmian stóp procentowych przekładają się na spadek lub wzrost WIBOR.

Od czego zależy spadek WIBOR? – Spadek WIBOR zależy od tego, jak kształtuje się wysokość głównych stóp procentowych. Jeżeli stopy Narodowego Banku Polskiego spadają, to również WIBOR podąża w tym samym kierunku.

Ile wynosi WIBOR? – Aktualną wysokość wskaźnika WIBOR znajdziesz na www.gpwbenchmark.pl.